Oude Philips-machinefabriek TX in Eindhoven krijgt totale make-over: 56.000 vierkante meter voor bedrijven

bron: Eindhovens Dagblad, 8 september 2023 - Michel Theeuwen

Gebouw TX, de voormalige Philips-machinefabriek op Strijp-T in Eindhoven, wordt helemaal getransformeerd. Straks is er in de enorme hal en drie nieuwe werktorens ruimte voor 56.000 vierkante meter kantoor- en bedrijfsruimte voor high tech-maakbedrijven. De eerste huurders worden later deze maand bekendgemaakt.

Gebouw TX is het volgende gebouw op het voormalige bedrijventerrein van Philips aan de Beukenlaan/Achtseweg-Zuid waar eigenaar GEVA Vastgoed zijn tanden in zet. Dit jaar wordt er gesloopt en asbest verwijderd, volgend jaar kan de verbouwing beginnen. Zo kunnen de eerste sleutels voor het nieuwe huurders na de zomer van 2025 worden uitgereikt. Voor bijna een derde van de ruimte lopen nu al concrete afspraken met bedrijven, zegt Boudie Hoogedeure van GEVA Vastgoed, maar namen wil hij nog niet noemen. Ook doet hij geen mededelingen over de investering.

2.500 mensen aan het werk op Strijp-T

Gebouw TX werd door Philips in 1957 in gebruik genomen als fabriek waar machines voor de eigen productie van televisies en röntgenapparatuur werden gemaakt. Het was het langste fabrieksgebouw dat het Eindhovense bedrijf ooit bouwde met een lengte van 270 meter en een breedte van 67,5 meter. Daar kunnen drie voetbalvelden in. Op het 25 hectare grote Strijp-T kregen eerder de energiecentrale TR (Innovation Powerhouse), pomphuis TAQ, gebouw TQ en TY (Glaslaboratorium) al nieuwe functies. Hierdoor werken er momenteel in totaal 2.500 mensen in ongeveer vijftig high tech-maakbedrijven. Dat aantal wordt met de nieuwe invulling van TX waarschijnlijk verdubbeld, zegt Hoogedeure. Op het terrein zitten ook nog enkele productiebedrijven zoals Draka en Smurfit Kappa.

Gesloten bastion geopend

Het gesloten bastion TX wordt opgedeeld in twee ongelijke delen met een 30 meter brede doorgang. Daar komt een overdekt horecaplein voor gebruikers en bezoekers. De twee hallen met kantoren aan de gevelkanten worden in twee fases uitgegeven. ,,Tenzij het sneller gaat dan verwacht, want de Brainport-maakbedrijven kloppen aan onze deur voor ruimte”, aldus Hoogedeure. Het dakterras wordt publiek toegankelijk via enkele trappen aan de buitenkant. Bovenop krijgt TX drie nieuwe werktorens van vijf lagen, in de stijl van Strijp-T. Ook aan duurzaamheid is gedacht. Het gebouw wordt hergebruikt en goed geïsoleerd en het krijgt de modernste energiezuinige installaties, zoals warmtepompen. Op het dak komen heel veel zonnepanelen.

Fabrieksmatige karakter bewaard

Het ontwerp van de transformatie van TX is van de Eindhovense architect Stefan de Bever. Bij de vernieuwbouw was respect voor de historie een van de uitgangspunten, zoals overal op Strijp-T, zegt De Bever. ,,We wilden het fabrieksmatige karakter van Philips behouden.” De oude machinefabriek blijft grotendeels bewaard, alleen worden de gevels opnieuw opgebouwd, mét isolatie. Op de kopse kanten wordt het gebouw 15 en 30 meter verlengd. De constructie en de sheddaken die voor veel daglicht zorgen blijven behouden. Net als veel materialen uit het gebouw, zoals balustrades, stalen binnenkozijnen, trappen en de parketvloer. Verder was het volgens De Bever een uitdaging om het gebouw een ontmoetingsfunctie te geven voor de gebruikers en medewerkers van omliggende bedrijven. Daarvoor heeft hij een 30 meter brede doorgang met horeca bedacht. Dat moet een verblijfsgebied worden dat ook ’s avonds open is. Hier is ook de ingang naar de kelder van 10.000 vierkante meter. Hier komen een enorme fietsenstalling voor duizend fietsen, technische installaties en ateliers.

,,Alles bij elkaar een complexe transformatie om oud en nieuw samen te laten gaan”, zegt De Bever.

,,Andere partijen zouden het pand platgegooid en nieuwbouw gezet hebben”, vult Hoogedeure aan. ,,Wij steken er energie in om het historische pand te bewaren.”

Het heeft overgens even geduurd voordat TX aan bod kwam. Volgens wethouder Stijn Steenbakkers hadden de partijen ‘pittige gesprekken’, vooral over de bouwmogelijkheden en -hoogte binnen het bestaande bestemmingsplan. Uiteindelijk zijn de partijen op een compromis van vijf bouwlagen uitgekomen. Ook is er later nog ruimte voor meer groen en nieuwbouw op het terrein, vooral aan de randen. Dat komt na 2028 aan bod, als het bestemmingsplan is gewijzigd.

‘Geen schenking van gemeente’

Verder zijn er afspraken gemaakt over de kosten die GEVA Vastgoed en de gemeente moeten verrekenen. Steenbakkers schrapt de bijdrage aan het Fonds Bovenwijks (betaling van ontwikkelaars voor allerlei voorzieningen in de stad, red.) voor de 5.000 vierkante meter uitbreiding die in het plan zit. Dat gaat om zo’n 55.000 euro. ,,Nee, dat is geen schenking. We hebben afgesproken dat GEVA Vastgoed afrekent voor iedere nieuwe meter die er straks bijkomt na gebouw TX.”

Strijp-T als drager van de economie van de stad

Steenbakkers denkt dat de ‘erfenis van Philips’ als een van de campussen een ‘drager van de economie van de stad’ is, vergelijkbaar met de High Tech Campus en Brainport Industries Campus. ,,Herontwikkeling van TX is nu noodzakelijk om nu huisvesting te bieden aan belangrijke Brainportbedrijven zodat die behouden blijven voor de regio. Een aantal partijen heeft concrete plannen om zich hier te vestigen. Bedrijven die naar TX komen maken elders ruimte vrij. Voor andere bedrijven, maar wellicht ook voor woningbouw.”

Om het ‘bedrijvenpark’ beter te verbinden met Strijp-S en de binnenstad, laat het college onderzoek doen naar een ongelijkvloerse kruising met de Beukenlaan/Ring. Jaren geleden is het idee van een verdiepte Ring ook al eens geopperd, maar toen was er geen geld voor.

Meer informatie is terug te vinden op www.gebouwTX.nl